EN
Hemîşa navîn hilbera koncentratê ya gırma jîran ên ku pirsgirêka salane ya 50 million ton e
لەبەر ئەوەی ژمارەیەکانی گشتی کڕودەست پێشکەشی وڵاتەکەم زۆر گەورەن، هەواڵکاردن لە نیازەکانی گشتی کڕودەست بە شێوەیەکی سادە لەسەر منابعی داخڵی نەدەکەین. لە دوایەوە، وابەکی زۆر گەورەی وڵاتەکەم بە گشتی خاکی دەستخۆزەکانی بازرگانی نەخواوێت تێبیدەر بێت. لەبەر ئەوەی، دەستپێکردن لە ئەوەی بڕوەی منابەکانی گشتی خاکی لە ناوچەکانی جیهانی دەست نێرێت، یەکێک لە ڕێگەکانی گرنگ لەسەر کەمکردنی وابەکی وڵاتەکەم بە گشتی خاکیی بازرگانی دەوترێت.
Diyarên kurdî de, li ser herêm "Planê Pargeweziya Ferûsî", wladim ên hatine nûvekirin bi projeyên nû yên ferûsê li derveyekan jîhane, wekî Projeya Girtoka Rast, û Projeya Onslow di Awstrâliyê de, û Minaya Ferûsê Gara Djebilet di Aljîr, Afrika. Projeya Simandou ya ferûsê di Gvineya de ye. Li nav ber, Projeya Girteka Rast ji bo Riyo Tinto Grup û Çîna Baowu re hatine destpêk kirin, bi çapasiyetê salanî de 25 miliyon ton, û taybetir di 2025 de hate dakêş û bicîhin; Projeya Ferûsê Onslow ji bo Kompanya Resûrseya Mîneralî Awstrâlî, Çîna Baowu, û AMCI (Kompanya Amerîka Metal û Coal) û Posco-yê Korêya Sûrd re hatine destpêk kirin bi hema tevahî de 3 milyar dolâr Awstrâlî (2.1 milyar dolâr Amerîka), û parg ewleyn hatine daxwazkirin; minaya ferûsê Gara Djebiletî Aljîr hatiye meca 53% û heremtî de 3.5 milyar ton e. Konfederasîya CMH ya Çîna (ji bo Grupa Mîngirsên Înternasîyonala MCC, Şirketa Xweberî û Elektîkî Dersa Wekheya Çîna, û Şirketa Hunan Shengshi Sunshine Technology) bi Aljîrî stîl xanîsanên re hate rûpelkirin. Taybetir di 2026 de çapasiyetê salanî 2 miliyon ton be, û di 2035 de 2 milîyon ton be, û di nav ber de 25 milîyon ton re hate dakêşandin.
لەبەر ئەوەی ژمارەیەکانی گشتی کڕودەست پێشکەشی وڵاتەکەم زۆر گەورەن، هەواڵکاردن لە نیازەکانی گشتی کڕودەست بە شێوەیەکی سادە لەسەر منابعی داخڵی نەدەکەین. لە دوایەوە، وابەکی زۆر گەورەی وڵاتەکەم بە گشتی خاکی دەستخۆزەکانی بازرگانی نەخواوێت تێبیدەر بێت. لەبەر ئەوەی، دەستپێکردن لە ئەوەی بڕوەی منابەکانی گشتی خاکی لە ناوچەکانی جیهانی دەست نێرێت، یەکێک لە ڕێگەکانی گرنگ لەسەر کەمکردنی وابەکی وڵاتەکەم بە گشتی خاکیی بازرگانی دەوترێت.
În halên me, demê me ya herêmî de pirsgirêkan çelikê ya deria navbera wekî CITIC' li Sino-Australia Magnetite, Anshan Çelikê li Carrara Çelikê, Shagang' li Savit Qihe Çelikê, Shougang' li Marcona Çelikê û Qinghua Mining' li Tangklili Çelikê hene, et al., prodûsên jorînî ya niha li ser çelikê divê tir 55 miliyon ton bibe. Li nav ber, projeya CITIC Sino-Australia Magnetite li ser proyektiya tevînî yên magnetite ya Avstralia ye, ku li sene 2022 divê 21.4 miliyon ton magnet concentrate powder bibîne; grupa Anshan Çelikê li Carrara Çelikê divê 8 miliyon ton concentrate ya çelik bibîne; Shagang Savit Qihe Çelikê divê 2.5 miliyon ton concentrate ya bilind a çelik ji bo pellet ya furnace bibîne, ku Shagang 48% li vir hatiye re, û divê prodûsên mine ya hisseye yên şertî yên veşartî bi tiştê 1 miliyon ton be; Shougang Marcona Çelikê divê 12.8 miliyon ton çelikê bibîne; prodûsên China Kingho Mining' li Serela Leone yên li ser Tangkulili Çelikê divê tiştê 1 miliyon ton be; prodûsên mine ya hisseye yên deria navbera li gruba Baosteel divê 1 miliyon ton/şop be. Ji bo tiştê 15 miliyon ton Sinosteel Group ji guherandina China Baowu û mine ya deria navbera ya dawî ya orîjînal, li ser hevdanî, demê me ya herêmî de pirsgirêka çelikê ya hisseye yên deria navbera bi tiştê 70 miliyon ton be.
Diyarên kurdî de, li ser herêm "Planê Pargeweziya Ferûsî", wladim ên hatine nûvekirin bi projeyên nû yên ferûsê li derveyekan jîhane, wekî Projeya Girtoka Rast, û Projeya Onslow di Awstrâliyê de, û Minaya Ferûsê Gara Djebilet di Aljîr, Afrika. Projeya Simandou ya ferûsê di Gvineya de ye. Li nav ber, Projeya Girteka Rast ji bo Riyo Tinto Grup û Çîna Baowu re hatine destpêk kirin, bi çapasiyetê salanî de 25 miliyon ton, û taybetir di 2025 de hate dakêş û bicîhin; Projeya Ferûsê Onslow ji bo Kompanya Resûrseya Mîneralî Awstrâlî, Çîna Baowu, û AMCI (Kompanya Amerîka Metal û Coal) û Posco-yê Korêya Sûrd re hatine destpêk kirin bi hema tevahî de 3 milyar dolâr Awstrâlî (2.1 milyar dolâr Amerîka), û parg ewleyn hatine daxwazkirin; minaya ferûsê Gara Djebiletî Aljîr hatiye meca 53% û heremtî de 3.5 milyar ton e. Konfederasîya CMH ya Çîna (ji bo Grupa Mîngirsên Înternasîyonala MCC, Şirketa Xweberî û Elektîkî Dersa Wekheya Çîna, û Şirketa Hunan Shengshi Sunshine Technology) bi Aljîrî stîl xanîsanên re hate rûpelkirin. Taybetir di 2026 de çapasiyetê salanî 2 miliyon ton be, û di 2035 de 2 milîyon ton be, û di nav ber de 25 milîyon ton re hate dakêşandin.
